Ես իմ սիրտն եմ բացել ու շպրտել ոտքերիդ առջև, ես կորցրել եմ ինձ, մոռացել, որ աշխարհում քեզնից բացի աշխարհ կա: Բայց մի օր ավարտվեց ամենն, ու մենք վերջացանք: Մենք պարզապես դադարեցինք գոյություն ունենալուց: Ու թե պիտի այնպես ստացվի, որ առաջին սերը չհաջողվի, ես առաջարկում եմ, գուցե պահանջում սիրել երկրորդ սիրուց: Ես պահանջում եմ, որ դառնաս իմ երկրորդ սերը, ինչպես դարձար առաջինն ու միակը: Ներիր, բայց քեզնից հետո ամենը, ինչ եղավ, թատերական ներկայացում էր. ես՝ գլխավոր դերում, դու՝ միակ հանդիսատես: Բայց արի ու տես, որ հիմա եկել ես, ձեռքիցս քաշում ես, որ ցած իջնեմ բեմից ու քեզ հետ գամ: Գիտես, պաշտելիս, ես գուցե չգամ, բայց շնորհակալ կլինեմ ձեռքերս ցավեցնելու համար: Ես սիրում եմ քեզ, սիրել եմ միայն քեզ և, գրողը տանի, միայն քեզ կսիրեմ, բայց մենք, երևի, ավարտում ենք մեր պատմությունը: Ես պարզապես այլևս չեմ կարող այսպես. ապրել քեզ համար և կործանվել քո պատճառով: Հիշու՞մ ես՝ կար ժամանակ, երբ մեր երեխաների անուններն էինք որոշում, իսկ հիմա ես ինքս եմ որոշում ապագա զավակիս անունը, որը քեզ, հավանաբար, դուր չի գա: Դու չես տեսնի, թե ինչպես են մեծանում մեր երեխաները, բայց կտեսնես, թե ինչպես եմ փոքրիկիս ձեռքը բռնած քայլում այն փողոցներով, որտեղ մենք ժամանակին երջանիկ էինք ու սիրո երդումներ էինք տալիս: Ես կպատմեմ նրան քո մասին և կասեմ, որ մայրիկը քեզ շատ է սիրել: Ես կսովորեցնեմ նրան սիրել այնպես, ինչպես ես, բայց կխնդրեմ ինձ պես չսայթաքել և չավիրել ամեն ինչ: Ես միշտ կսիրեմ քեզ և կերազեմ, որ դու էլ երբեք չդադարես ինձ սիրելուց, անգամ երբ ուրիշի վարսերը շոյես և ուրիշի երեխաներին «որդիս» կանչես: Ներիր, բայց ես այնքան հիմար եմ…
-Հիմար
արարածներ են տղամարդիկ: Ամեն նոր կնոջ ասում են, որ կյանքում միայն իրեն են իրապես
սիրել: Արդարություն կա՞ այդտեղ: Ապուշություն:
-Դու
այդպես չե՞ս ասել:
-Բնավ:
Եթե սիրել ես, ուրեմն սիրել ես: Ինչու՞ թերագնահատել նախկին սերերդ ու ստել: Այո, սիրել
եմ, գուցե ճիշտ հակառակը` ամեն նոր անգամ սիրելիս ավելի քիչ եմ սիրել: Եվ երբեք չեմ
ասել, որ մնացած դեպքերում պարզապես սիրահարված եմ եղել: Օ, ստախոս մարդիկ: Սիրել եմ,
ամենակենդանական ձևով եմ սիրել, պատրաստ եմ եղել աշխարհներ շրջել, իսկ հետո էլ չեմ
սիրել: Ի՞նչ արտասովոր բան կա: Հիմար մարդիկ են հորինել հավերժական սիրո գաղափարը.
երկու տարբեր մարդիկ տարբեր աշխարհներից, տարբեր ընդունակություններով ու հնարավորություններով,
տարբեր մտքերով ու ցանկություններով, տարբեր դաստիարակությամբ ու պատմություններով
չեն կարող պտտվել հավերժական սիրո հորձանուտներում, որովհետև ամենքս էլ վերջիվերջո
շարժվում ենք ինքնապահպանման բնազդով:
-Սերը
կործանու՞մ է:
-Սերը,
սերը, զզվել եմ այդ բառից, պետք է մի նոր բառ հորինել, այնքան սովորական բան է դարձել,
որ հարևանիդ կեղտոտ ու հարբեցող հորն էլ կարող ես սիրել: Սեր… Ինձ իմ սերերը կործանել
են. այդքան էլ շատ չեն եղել, մի ձեռքիս մատներն էլ հերիք են, որ հաշվեմ: Առաջինին դպրոցում
սիրեցի, դպրոցի և երևի թե աշխարհի լավագույն մարդն է, հավատում եմ: Բայց եթե հիմա ինձ
ստիպեին ապրել նրա հետ… Չէ, հաստատ չէ: Երկրորդին մինչև հոգուս խորքը սիրեցի, իսկ նա
գոռոզ, ինքնահավան ու տգեղ մի ստոր էակ էր: Ինչպե՞ս կարելի է ինչ-որ մեկի պատճառով
փորձել կյանքին վերջ տալ: Հիմարություն է, բայց դա էլ եմ արել: Երրորդին հավատացի,
վստահեցի, սիրեցի նույնքան խենթաբար, բայց ինչ-որ բան պակասում էր: Առաջինը լքեցի,
որ ինքը չհասցնի ինձ լքել: Ատում եմ, երբ ինձ լքում են: Դա հնարավոր բան չէ, գոնե ինձ
համար: Ուստի ես միշտ առաջինն եմ լքում: Իսկ չորրորդը… Հնարավոր չէ, որ մարդ այդքան
սարսափելի սխալվի: Չորրորդս վատագույն բանն էր, որ կարող էր հետս պատահել: Նրա հետ
հասկացա, թե որքան ուժեղ մարդ եմ իրականում: Նրանից հետո անմեղ ու միամիտ աղջկանից
բան չմնաց. մեծացա:
-Իսկ
հիմա ի՞նչ:
-Հիմա
մնում է սպասել հինգերորդին J
«Ոչ, գրողը տանի, սա մի օր ավարտվելու է, ես գիտեմ, անվերջանալի սարսափ չի կարող լինել, որտե՞ղ է իմ սարսափելի վերջաբանը»:
Գիտես, սիրելիս, դու այսօր մահացար: Առանց ցավ, առանց արյուն: Ես պարզապես այսօր թաղեցի քեզ, մի բուռ հող թափեցի խոսքերիդ ու ցավերիդ վրա, պարանոցս ազատեցի քո ծանր շղթաներից ու նետեցի գերեզմանիդ մեջ: Թող հողը նույնքան թեթև լինի վրադ, որքան թեթև են եղել մղձավանջներս առանց քեզ ու քեզ հետ: Թաղմանդ անգամ անդեմ մարդիկ էին, որոնք զուտ հանդիսատեսավարի թքեցին վրադ ու գնացին: Մեկն անգամ ծափ տվեց, բայց դու չլսեցիր, որովհետև այսօր դու մահացար: Այսօր ես թաղեցի քեզ:
Հանգուցյալներից այլևս նամակներ չեն ստանում, ուստի ես այլևս դադարում եմ սպասել: Թող հողն այնքան թեթև լինի վրադ, որքան թեթև են եղել սպասումներս ու հիասթափություններս: Քեզ հավիտենական ազատում եմ մաղթում, որպես դու խոստացար ինձ հավերժ սեր ու հավատարմություն:
Մտածում ես, թե որքան ստոր եմ ես: Դու այլևս մտածել չես կարող, ես թաղել եմ և այդ մտքերդ, որ սև դևերի պես ստորացրել են ինձ ու ծնկեցրել: Վստահ ես` կպատժվե՞մ: Դու վստահ լինել չես կարող, ես թաղել եմ վստահությունդ այն բանում, որ կկոտրվեմ, թե լքես ինձ:
Սիրելիս, այսօր քո թաղումն էր, մենք թաղեցինք քեզ ու վրադ մի բուռ ափսոսանք թքելով հեռացանք: Հանգուցյալների մոտ երկար չեն մնում. սևանում է:
Ես
մի փոքրիկ աղվեսիկ եմ: Կյանքը մի հիմար խաղ է, ոմանց համար մի մեծ արկած, ոմանց համար
երկար մի տանջանք, ոմանց համար էլ… Երբ երկար ճանապարհ ես անցնում, մեքենան վայր ու
վեր է գնում, մեկ սաղարթախիտ արահետներ ես անցնում, մեկ էլ ամայի անապատներ, մի տեղ
կյանքն է եռում, իսկ ուրիշ տեղ անմարդ տներում աղվեսներ են վազվզում: Ու ճանապարհի
ողջ գեղեցկությունը հասկանալու համար պետք է հանդիպես մողեսներին ու աղվեսներին, շնչես
ծառերի մաքրությունը, հիանաս եռուն կյանքով ու տխրես անմարդ տներից: Սա իմ կյանքն է,
և պարտադիր չէ, որ ինձ հասկանան, սիրեն, ընդունեն: Ես անցնում եմ իմ երկար ճանապարհը`
մեկ վայր ընկնելով, մեկ էլ վեր սավառնելով: Մեկ կոտրվում եմ անպտուղ շիվի պես, մեկ
էլ պտղաբեր ծառի պես պարզվում արևին: Մեկ անօգնական աղվեսի պես քչփորում եմ ուրիշների
անմարդ տներում, մեկ էլ խորամանկ մողեսի պես սողոսկում մյուսների ճանապարհներ ու թափանցիկանում:
Արևը ջերմացնում է ինձ, մեկ էլ երես թեքում ու քամի տեղում հույսաշատ մտքերիս վրա,
մեկ էլ կրկին դուրս գալիս ամպերի հաստ շերտի տակից ու պաղ տաքացնում: Մեկ անձրև է մաղում
գլխիս, մեկ էլ վաղորդյան շողերի երամ հրավիրում սենյակ: Ես մի փոքրիկ աղվեսիկ եմ: Ունեմ
փափլիկ պոչիկ ու սուր ճանկեր, վազող աչքեր ու անմեղ մտքեր: Եվ ուզածս մի փոքրիկ բուն
է` անտառի միջին, սարերի հովին, առվակների լեզվին, արևի գրկում: Ես մի փոքրիկ աղվեսիկ
եմ…